Weer thuis!

Ja, ik ben weer thuis, gewoon in Nederland. Vorige week zaterdag ben ik na een enigszins vertraagde reis goed aangekomen. De teenslippers zijn inmiddels verwisseld voor de bontlaarzen.


Mijn eerste rit in Nederland was natuurlijk naar mijn jongste neef. Nou, dat was leuk! Hij ziet er goed uit en zijn moeder geniet erg veel van hem. Zondag is hij bij mij op visite geweest. Ik laat jullie er maar in meedelen. Mooi ventje he? Hij heeft van die mooie donkerbruine kijkers!


Hier gaat ook alles weer zijn gang en word je gewoon in beslag genomen; zo vergaat het mij tenminste. Nu pas de gelegenheid genomen om jullie te laten weten dat ik al thuis ben!


Het afscheid was goed. Vorige week ben in nog een keer met mijn collega's uit wezen eten in een echt afrikaans restaurant. Een menukaart hebben ze niet, er is gewoon 1 gerecht van de dag. Geeft ook niet, maakt de keuze makkelijker. Er was zelfs verlichting in het restaurant: 1 peertje boven de bar en een kaarsje op tafel. Maar goed, de vis was zo groot (en heerlijk!) dus goed te zien. Verder nog wat bruine hompjes wat gebakken banaan was (ook heerlijk) en liberiaans brood. Het blijft altijd een uitdaging om in een lokaal restaurant afrikaans te eten. Ik ben er in ieder geval niet ziek van geworden. Donderdagavond nog gezellig bakkie koffie gedaan op het dek. Iemand had heerlijke brownies gebakken. Ja, je moet het maar vieren dat de With weggaat. Vrijdagavond werden we uitgebreid uitgezwaaid. Ik zat voorin de auto en realiseerde me toen pas dat ik de rit naar het vliegveld eigenlijk nog gevaarlijker en enger vind dat de hele vliegreis. Het was donker, geen straatverlichting, de auto´s zijn slecht verlicht en men geeft ook niet altijd een richtingverandering aan.... Iedereen loopt langs de kant van de weg en steekt ook soms zomaar over.


Ik mis het allemaal best een beetje moet ik eerlijk zeggen. De gezelligheid, de praatjes, het werk, soms ook de bijzondere casussen. Vrijdagmiddag kregen we nog een jochie van 8 jaar. Hij was 2 maanden geleden met het voetballen gevallen en had zijn scheenbeen gebroken. Wel zodat dit stuk scheenbeen door de huid naar buiten stak. Dit stuk ging ontsteken, dus daar moest wat mee gedaan worden. Op de operatiekamer gingen ze het flink joderen en toen viel het stuk scheenbeen er zomaar vanaf. Was al afgestorven. Ja, dit ventje zal nooit meer goed kunnen lopen. De orthopeed zei dat dat er wel een mogelijkheid is om het stuk scheenbeen wat overgebleven is te laten groeien. Maar hier zijn verschillende operaties en trucjes voor nodig en dat kan niet in landen als Liberia. De vraag is of zijn kuitbeen sterk genoeg is om op te kunnen lopen.... Ja, en zo zijn er nog talloze voorbeelden te noemen. Je hebt pech als je in een land als Liberia woont en de gezondheidszorg op een laag nivo zit. Wat ben ik dankbaar dat ik een kleine bijdrage heb kunnen leveren aan ingrepen die in dit land onmogelijk zijn, maar wel mogelijk dankzij Mercy Ships met al zijn vrijwilligers en sponsors. En wat ben ik ontzettend dankbaar om in een land als Nederland te wonen waar heel veel mogelijk is!


En ik wil jullie bedanken voor jullie meeleven en gebed! Dit is voor mij ook heel belangrijk geweest om heeft het mogelijk gemaakt om in Liberia te zijn en te werken.

Afscheid

Ja, daar ben ik toch alweer een klein beetje mee bezig. Vrijdagavond hoop ik weer in het vliegtuig te stappen naar Brussel. De tijd is hier ontzettend snel gegaan, omgevlogen. Maar ik heb het heel goed gehad en ga nog genieten van de laatste dagen.

Het is langzaam afscheid nemen van dit land met zijn mooie en moeilijke dingen; toch zal ik het missen.

Vanmorgen liep ik nog even naar het naaiatelier om een tas op te halen en een rok. Je komt altijd kinderen tegen onderweg die enthousiast zijn, je hand willen schudden, groeten, gewoon zoals kinderen kunnen zijn; even een aai over het kroeskopje en hun handschudden om maar weer door te lopen langs alle kraampjes/shopjes waar ze allemaal hetzelfde verkopen. Intussen is het ook oppassen geblazen want de weg is druk en je wordt bijna uit je schoenen gereden.Het is heerlijk om even buiten de poort te zijn, maar niet altijd leuk/gemakkelijk. Ik had nog geen paar stappen gezet of er kwamen al mensen naar mij toe. Een jong meisje met een kind op haar rug van 4-5 jaar. Ja, hij kon niet goed op zijn benen staan. Het ventje zag er uit als mentaal en lichamelijk gehandicapt. Of ik/het schip wat aan zijn problemen kon doen. Ja, hij kon wel een beetje staan, maar lopen ging erg moeilijk. Een operatie zit er niet in want alle plaatsen voor de orthopeden zijn al vol en volgens mij is dit probleem niet met een operatie te verhelpen, maar ws. wel met intensieve fysiotherapie. Maar ja, hebben ze dat wel in dit land en wat kost dat? Ik probeer het nog uit te zoeken. Er schijnt een organisatie hier te zijn voor lichamelijk gehandicapten, dus wie weet. Een ander ventje kwam met zijn vader naar mij toe: was vorig jaar gevallen met voetballen en had zijn arm bezeerd. Hij kon hem wel bewegen, maar niet optimaal. Ws. gebroken en niet helemaal goed genezen; ja misschien kan daar nog wel wat aangedaan worden; "kom morgenochtend maar naar de screening op de dock".

Ook als je naar de stad gaat, komen er altijd mensen naar je toe met een of ander probleem: maag, hoofdpijn, niet lekker voelen etc. Als ik dan zeg dat we daar niets aan kunnen doen, alleen maar operaties aan....., dan hebben ze altijd nog wel oogproblemen. Okay, ga dan maar naar de mobiele oogkliniek: oogspecialisten van het schip zijn op 4 verschillende plaatsen per week ergens aanwezig in een lokale kliniek om ogen te testen/na te kijken en oogdruppels te geven etc. (veel infekties)

Vorige week vrijdag was ik vrij en toen ben ik naar de stad gegaan naar Ducor Palace. Dit hotel ligt bovenop een heuvel met een prachtig uitzicht over de stad en de haven zodat je ook het schip kunt zien. Voor de oorlog was het een prachtig hotel, nu is het helemaal gestript, zoals met zoveel andere mooie gebouwen.

Het was heel rustig in de stad, heerlijk. Er was een volkstelling! Iedereen moet thuisblijven. Er komen dan mensen langs de deur om te tellen hoeveel mensen er in het huis wonen, leeftijd, welke relaties er liggen, of er elektriciteit is, beoordeling van de staat van het huis, aantal kinderen, gaan ze naar school, wonen er mensen die een baan hebben etc. Liberia heeft nl. nog geen plaats op de ontwikkelingsindex. De "volkstellers" hebben een workshop gehad van een week. Het zijn veelal studenten en onderwijzers. Dit houdt in dat de scholen wel 3 weken vrij zijn. Mensen hier staan over het algemeen open voor een praatje; ik hou daar wel van, gezellig babbelen. Er zaten een stel meiden te genieten van hun eten (rijst met vissoep of zoiets) en eentje liet haar trouwring zien met een prachtige bruidsschatsring. Andere meiden hard lachen, want ze had het van prachtig goudkleurig papier gemaakt, leek net echt. Ze had geen man, maar een vriend in Amerika...dus ik zei: "trouw niet voordat je prachtige ringen krijgt van hem" Nou, dat was lachen, gieren, brullen. De meesten mensen hebben ook niet veel te doen. Het werkeloosheidspercentage ligt hoog, 80% heb ik gehoord (maar het is moeilijk om officiele getallen te hebben). Ik hoor van veel mensen dat de criminaliteit stijgt omdat het leven duurder wordt en de mensen niet kunnen betalen (mn. schoolgeld, gezondheidszorg). Ook hoor ik dat er meer corruptie is waar de overheid zich ook steeds meer schuldig aanmaakt en ook de NGO's die hier zijn. Dit hoor ik niet alleen van liberianen, maar ook van mensen die voor NGO's werken/gewerkt hebben. Met krijgt een zak met geld om het te besteden zodat het land opgebouwd kan worden, maar een groot deel wordt voor andere (eigen?) doeleinden gebruikt. Jammer is dat en ik kan dan ook een beetje begrijpen dat de mensen ontmoedigt raken daardoor. Gelukkig zijn er doorzetters die een voorbeeld zijn voor wat ze uiteindelijk toch kunnen bereiken.

Zaterdag zijn we nog op bezoek geweest bij Carl en Ilne Paalman, "oud-MercyShipppers". Zij wonen nu 6 weken in Liberia en zijn projektleiders van een weeshuis hier in Monrovia, nou ja, het valt onder Monrovia, maar is min of meer in de bush. Ze zijn de enige blanken in de wijde omtrek. Hun huis hebben ze zelf gebouwd: alleen de basale dingen zijn aanwezig. Ze hebben wel stromend water, zelfs een douche, gemaakt van een tuinslang met sproeikop. Elektriciteit d.m.v. een generator, gasfornuis en de koelkast gaat nog komen.... Het was gezellig en ze waren erg blij met ons bezoek!

Het ziekenhuis hier zal ik ook een beetje gaan missen. Het heeft zo zijn eigen charme zal ik maar zeggen. De patienten en de operaties die gedaan worden, sommige die je thuis bijna niet tegen zou komen (ook andersom hoor). Vorige week hadden we een albino (blanke liberiaan) die een enorme tumor op zijn schouder had tgv. huidkanker. Tsjonge, wat een rottende lucht. De operatie is alleen maar palliatief, dus niet genezend, maar wel om het wat dragelijker te maken voor hem en zijn omgeving. Een kindje van 9 maanden en nog geen 6 kilo met een darmafwijking, mensen met grote abcessen etc. etc. Ik zal ook mijn huilende jochies niet vergeten na een liesbreukoperatie: huilen als ze wakker worden en dan mn. kwaad zijn op het infuusnaaldje wat ze in de arm hebben. Oplossing heb ik gevonden: snel snufje morfine of slokje codeine geven en ze vallen weer even in slaap. Daarna gaat het meestal wat beter.

De dokters die de fistels van de vrouwen repareren zijn vertrokken en hebben plaatsgemaakt voor orthopeden. Ik zie dus allemaal weer nieuwe mensen rondlopen. Ik geloof 3 orthopeden en iemand van een of andere firma dat orthopedische instrumenten verkoopt. Ook weer nieuwe anaesthesisten. Dr. Keith o.a., een echte engelse man; zijn manier van praten en doen, heerlijk gewoon. Al die culturen, ik zal het missen. Deze week dus veel kinderen met een klompvoet en kromme benen.

De vertalers zal ik ook gaan missen. Ze zijn echt goed! Ze hebben inzicht en willen erg graag wat doen. Nalea, een korte en stevige vrouw met haar droge humor, grote oorbellen in. Heerlijk om te luisteren en te kijken naar haar praatjes. Josephine, wat rustiger en bescheidener, maar een harde werker; Ze willen ook erg graag wat leren, dus we zijn begonnen met de recovery college. Vorige week heb ik hart en bloedvaten uitgelegd, wat en waarom de controles op de verkoeverkamer. Heb een mooi plaatje van het hart opgezocht en de bloedsomloop in het lichaam. Uitgeprint en dit wordt kostbaar bewaard. Ze gaan er serieus mee om en dat is leuk. Collega Thomas heeft de longen en ademhaling uitgelegd. Vandaag een praatje gehouden over diarrhea en uitdroging. Hier weten ze al veel van, dus meer herhaald. Verder willen we het nog over HIV/AIDS hebben, maagdarmkanaal, malaria, bloedgroepen, eerste hulp en wat ons nog meer te binnen schiet. Deze meiden, ik zal ze missen, vooral ook de gesprekken die ze met elkaar hebben: met enige stemverheffing en de gebaren. 's Middags komen nl. ook vaak de vertalers van de OK naar ons om te kletsen.

Al met al kan ik weer terugkijken op een goede en rijke tijd door alle ontmoetingen, gesprekken en wat we hier als Mercy Ships hebben kunnen betekenen. Door gesprekken, ontmoetingen en tripjes realiseer ik ook dat het maar een heel klein beetje is waaraan ik een bijdrage kon leveren. Heel klein beetje omdat er nog heeeel veel te doen is en veel mensen nauwelijks voldoende medische zorg kunnen krijgen. Gewoon omdat dat er niet is of onbetaalbaar. Maar ik weet dat God niet vraagt hoeveel we doen, maar wat we kunnen doen dat we het moeten doen, zowel hier als in Nederland! Ik ben blij en dankbaar dat ik hier kon zijn en realiseer me dat ik veel ontvang(en heb), zowel hier als thuis!

Hij is opgestaan

"Geloofd zij de God en Vader van onze Heere Jezus Christus: in zijn grote barmhartigheid heeft hij ons opnieuw geboren doen worden door de opstanding van Jezus Christus uit de dood, waardoor wij leven in hoop." 1 Petrus 1:3

Ja, dit was ons thema van de paasdienst vanmorgen! Omdat de Heere Jezus is opgestaan hebben wij allemaal hoop! Hoop op een eeuwige toekomst zonder zonde, zonder lijden en pijn. Eerst heeft Hij willen lijden om ons die toekomst te willen geven als wij in Hem geloven. Daarom is er hoop, voor iedereen, ook voor Liberia.

We hebben vanmorgen om 6.00 uur bij zonsopgang deze dag al ingeluid met zingen. Om 8.00 uur hadden we een paasviering op de dock/pier. Was heel goed om bij elkaar te zijn en dit met elkaar te vieren. Veel gezongen, stukjes gelezen, kinderen die een voorstelling gaven en met elkaar het avondmaal vieren. Ik heb het zelf als heel goed en waardevol ervaren. "We come together to celebrate the resurrection of our Lord, Jesus Christ!" "Rejoice! He has risen!" Voor dit feest heb ik mijn afrikaanse pakje aangetrokken. Wat vinden jullie ervan?

Om 10.00 uur hadden we een brunch. Ook daar heb ik van genoten. Het was gewoon goed om met elkaar te eten en te genieten van al het eten wat we gekregen hebben en lekker was klaargemaakt en opgedekt, ondanks het contrast dat er zoveel mensen om ons heen dit helemaal niet hebben. Gewoon om heel dankbaar voor te zijn.

We hebben een hele week van voorbereiding achter de rug. Net zoals andere jaren waren er momenten gecreeerd om stil te staan bij het lijden en sterven van de Heere Jezus. Vanaf vrijdag ben ik vrij t/m maandag (omdat de nederlanders een tweede paasdag hebben...), dus 4 dagen. Hier noemen ze het holiday en zo wordt het ook echt gezien. Wel 4 hele dagen achter elkaar vrij, wouw! Alleen de verpleegafdeling draait door, maar ook wat rustiger (geen opnames en operaties).

Ik hoop dat jullie ook hele goede paasdagen hebben (gehad) met hoop en moed voor de toekomst!!!!!!!!!

Treintrip

Ja, weer een nieuwe ervaring: een treintrip maken in Liberia, een hele belevenis! Dit gaat wel wat anders dan "thuis". In Liberia zijn 2 spoorlijnen, eentje vanuit de haven in Monrovia naar de Bong Mijnen, 80 km. en eentje meer naar het oosten van het land, alleen weet ik niet of deze ook rijdt. Zaterdagmorgen zijn we met 3 jeeps naar het "station" gereden hier in het havengebied. Er stond daar een passagierstrein: wagons met een locomotief ervoor. Ik ben er nog niet achter of en hoe vaak, deze trein gaat. Ze hebben me laten vertellen dat ze vorig jaar een bus gebruikten, de wielen er onder uit hadden gehaald en deze bus op een wagon gezet: je hebt dan een passagierstrein! Heel creatief. Goed onze trein, een goederentrein, hadden we op verzoek geregeld. Er werd al gezegd dat we niet aan tijd gebonden moesten zijn, want het kon best wezen dat bij aankomst alles nog geregeld moet worden, de machinist nog moet komen en het ook maar afwachten is of de locomotief wil starten en (blijven) rijden (ervaring van mercyshippers van de vorige trips)! Dus in alle vroegtje, 6.30 uur vertrokken. Een aantal jongens van het schip hadden de trip geregeld; heerlijk was dat, ik hoefde alleen maar te volgen. Ze hadden zelfs voor drinken en lunch gezorgd! De trip zou gaan naar Bong Mines, een mijnengebied waar ijzer wordt gewonnen, ongeveer 80 km.

Bij aankomst op het "station" in Monrovia was het nog even wachten, maar we konden ons vermaken met allerlei handeltjes die gedaan werden zoals verkoop van grote bananentrossen, olievaten, zakken met houtskool etc. die dan worden vervoerd met de goederentrein. Wij reden met de jeeps op de trein om dan plaats te nemen op het dak of in de jeep. Op het dak zitten is natuurlijk geweldig en dit kan allemaal omdat er hier geen regels zijn en omdat de trein toch niet zo hard rijdt, want er maakt nog ander verkeer (mensen, honden, kippen etc.) gebruik van de rails! Er zijn ook geen stations, behalve begin en eind. Aangezien er toch luid wordt getoeterd weet men dat de trein eraan komt. Dit is ook gezellig, want dan rennen de kinderen naar het spoor om te zwaaien en roepen. Als je nog wat mee te geven heb of mee wilt, dan kan dat. Trein stopt, rijdt achteruit en je kunt mee!

Ik heb van de rit genoten! Mooie en groene natuur, langs kleine dorpjes: gewoon simpele hutjes en lekker weer. Het was heet, maar omdat je op het dak zit, is er een windje wat zorgt dat het lekker is. Het was ook gewoon gezellig. Een gitaar was mee, een hangmat en ons goeie humeur!

Na ongeveer 2,5 uur kwamen we aan in Bong Town. Daar de jeeps van de trein gereden en verder gereden naar een prachtig meer. Het was er zo mooi en vredig; vogels hoor je zingen, libelles die over het water vlogen en helder water. Helaas, we mochten niet in het water omdat de vorige keer een aantal mensen schistosomiasis (bilharzia), een infektieziekte wat veroorzaakt wordt door een worm die in stilstaand zoet water voorkomt. De larve komt via je huid binnen en verspreid zich lekker in je lichaam! Het water was erg aanlokkelijk, zo helder (en het was bloedje heet), maar de bilharzia is verre van aantrekkelijk, dus ben ook niet in de verleiding gekomen. We hebben daar wel van onze lunch genoten! Omdat het zo heet was en nauwelijks wind en midden op de dag zijn we na een uur weer vertrokken en hebben rondgetoerd in dit mijnengebied waar mn. voor de oorlog veel ijzer werd gewonnen. We hadden een gids bij ons die hier ook gewerkt heeft. Veel oftewel alles is gesloopt door de rebellen. Ws. komt er eind dit jaar een bedrijf uit Zuid-Afrika die de ijzerwinning weer op gaat pakken. Dit geeft dan ook weer meer werkgelegenheid voor de lokale bevolking. In dit gebied is ook veel gevochten, mijnwerkers werden geronseld om dienst te nemen in het leger of als je van een "verkeerde" stam was, dan werd je gewoon geexecuteerd. We vonden nog lege patroonhulzen, dus eentje meegenomen als souvenir.

In Bong Town zijn we in een ziekenhuis geweest. Ik vond dit heel confronterend voor de huidige situatie van dit land. Het was een prachtig en vrij groot ziekenhuis (98 bedden). Zag er goed en verzorgd uit, alleen ik zag zo weinig patienten! We werden rondgeleid door een verpleegkundige en een arts. Zij vertelden dat de overheid de mensen een gratis behandeling belooft. Helaas, het ziekenhuis krijgt nauwelijks medicijnen en materialen van de overheid om te kunnen behandelen; dus ja, als je niets hebt om te behandelen, dan houdt het snel op met behandelen en hoef je mensen ook niet op te nemen. Op de IC namen we een kijkje en daar stond een medicijnkast met namen van medicijnen, maar waar waren al die medicijnen? De verpleegkundige vertelde dat het ziekenhuis voor de oorlog was opgericht door een duits bedrijf die ook de mijnen beheerde. Tijdens en na de oorlog was het overgenomen door een NGO, maar 2 jaar geleden waren ze vertrokken omdat de oorlog voorbij was en het redelijk rustig was, dus geen reden om hier te blijven en wel een reden om aan de liberiaanse overheid de verantwoordelijkheid te geven. Maar ja.....

Op de IC lag een kindje van 6 maanden, erg ondervoed! Het kind had malaria waar het voor opgenomen was en behandeld werd. De vader zat erbij en vertelde dat de moeder in december was overleden (iets aan de longen...). Kind krijgt dus geen borstvoeding meer. Hij moet nu voeding kopen en dat is relatief duur voor een liberiaan! Hij heeft nog 9 andere kinderen en is farmer (verbouwt wat gewassen). Die man heeft gewoon geen geld en dat kind was zo ontzettend mager.......op dat moment kon ik het alleen maar in Gods handen leggen.

Hospitaal

Even een beschrijving hoe het hier in het hospitaal gaat met de afrikaanse patienten en hun ziektebeelden. Het is zo anders dan thuis, soms echt heel komisch! Onlangs liep ik door een ruimte waar patienten en hun familieleden zaten te wachten op de opname. Er werd luid gezongen (er was iemand die plotseling in gaat zetten). Even later stond een vertaler het evangelie te verkondigen met stemverheffing en veel gebaren; allemaal instemmend knikken en brommen, amen, hallelujah!

Kom je op de afdeling (er zijn 4 afdelingen en een ICU met isolatiekamers), dan is het vaak ook een gezellige boel. Soms lijkt het dat alles door elkaar heen krioelt: kinderen, volwassenen, vertalers, verpleegkundigen, familie, speelgoed, etc. Kijk maar eens op de foto. Onder veel bedden ligt nog een matras waar dan een familielid op kan slapen (ruimte is wel klein, want het zijn allemaal lage bedden). De dag begint hier ook al 's morgens vroeg, mensen zijn gewoon vroeg wakker. Wat ik grappig vond is de gebruiksaanwijzing van het toilet! Ja, thuis is lang niet iedereen gewend om ergens op te gaan zitten.

Soms hoor ik om 9.00 uur al luid te zingen. Veel mensen hier hebben zo'n charisma, ze sleuren in no-time de hele boel mee. Microfoons zijn echt overbodig! Je kunt elkaar dus ook bijna niet verstaan.

We hebben ook nog een vrouwenafdeling: de vrouwen die een fistel hebben tussen de vagina en de blaas of het rektum en de blaas of andere incontinentieverschijnselen. Dit is eigenlijk tgv. een moeilijke langdurige bevalling (soms wel een week!) waardoor het kind sterft in de baarmoeder (kan dagenlang weeen niet overleven) en er zo'n druk staat in het baringskanaal en/of op de blaas en urineleiders zodat dit beschadigd wordt. Deze vrouwen lekken dus altijd urine, kortom ze stinken! En je hebt hier natuurlijk geen incontinettes ofzo. We hebben een documentaire gezien wat gaat over vrouwen in Ethiopie waar een grote kliniek is voor deze vrouwen. Heel aangrijpend om het te zien. De vrouwen worden vaak verstoten doordat ze stinken, moeten in een eigen hut leven en voor zichzelf zorgen; hun man is er meestal al vandoor gegaan. Door de film krijg je ook een indruk in welke rimboe ze leven, ver weg van de grote weg en dus van een ziekenhuis. Sommigen moeten echt sparen om een busreis naar de kliniek te kunnen betalen. Dan zitten ze de hele dag in de bus, de urine loopt langs hun benen. De glans uit hun ogen is allang weg (zie ook de eerste foto van de wachtende patienten). Je ziet vaak hele jonge meiden, soms 15 jaar als ze hun eerste kind (en vaak het laatste) krijgen. Van de week hadden we een meisje van 21 jaar, was 17 toen ze een kind kreeg en heeft nu al 3 operaties gehad. Nog afwachten of deze laatste gelukt is. Soms zijn ze zo ontzettend beschadigd van binnen. Het gevolg is dat ze vaak geen kinderen meer kunnen krijgen en dat is heel belangrijk omdat je hier als vrouw je waarde ontleent aan het hebben van kinderen. Sommigen hebben er genoeg van en willen ook een "business" met de man meer. Op de afdeling wordt ook gelijk voorlichting gegeven hoe een vrouwenlichaam in elkaar steekt: cyclus, groei van een baby, zwangerschapscontroles etc., waar is hun beschadiging opgetreden. Je hebt 3 uitgangen, eentje voor poopoo, eentje voor peepee en eentje waar de man ingaat en de baby uitkomt. Ze vinden het geweldig en het is een hele openbaring om op een plaatje de anatomie van je eigen lichaam te zien. Het is ook een heel gegniffel. Als ze met ontslag gaan, dan wordt er een feestje gebouwd: ze worden opgetut en krijgen een mooie jurk met hoofddoek. Het is echt een feest! Ook geven de vrouwen vaak een getuigenis. Zo bijzonder. De periode op het schip is vaak voor hen een verademing: er zijn mensen die niet vies van je zijn en je mag lekker uitrusten, er wordt voor je gezorgd! Voor ons een kleine moeite, voor hen een onschatbare betekenis. Er is een uroloog en een gynacoloog uit Amerika die hier 3 weken zijn en deze operaties doen.

's Middags mogen de patienten een poosje naar buiten, dwz. naar het bovenste dek. Er zijn nl. geen ramen in ons ziekenhuis, dus je bent helemaal verstoten van daglicht en dat ook nog eens voor mensen die gewend zijn om buiten te leven. In optocht gaan ze naar boven, komisch om te zien. In hun ziekenhuisnachtpon (hebben thuis natuurlijk geen pyama of zoiets), catheterzak in de hand. Ik zag er ook nog eentje zelfs met een mobieltje! (buiten is er beter bereik).

Ook ik probeer zoveel mogelijk mijn pauze buiten door te brengen. Heerlijk is dat, vooral als je weet dat het op dat moment stormt en regent in Nederland (die tijd krijgen ze hier ook nog, maar dan ben ik weer weg). Tussen de middag is het best warm, dus een half uur is lang genoeg.

Verder lopen er nog "oogpatienten" rond te stiefelen; op weg naar de operatiekamer met een plakkertje boven het oog waaraan ze geopereerd worden. Terug van de operatiekamer met een groot beschermkap, lovend en prijzend. Soms komen ze ook eerst in de verkoeverkamer om daar de plaatselijke verdoving te krijgen. Meestal gaan ze rechtstreeks naar de operatiekamer, want daar zijn 2 tafels zodat de dokter eentje kan verdoven en de andere kan opereren. Handschoenen en jas verwisselen, stoel omdraaien en de volgende patient. Zo doe je rustig 25 oogoperaties op een dag. Er worden veel staaroperaties gedaan, oud en jong. Zo hadden we deze week een ventje van 8 jaar met staar op beide ogen. Hij zag ook bijna niets meer. Simpele ok, en hij kan weer zien, naar school, vak leren en uitoefenen! Ook kinderen die scheelzien worden geholpen. Verder worden er nogal eens ogen verwijderd die veel pijn geven. Dit komt vaak door een ongeluk waardoor ze niet meer kunnen zien en het oog altijd pijnlijk blijft. Er wordt uit een doosje een kunstoog uitgezocht en ingezet!

Vorige week hadden we (weer) een kind met een tumor in het oog. Oog puilde helemaal uit, ziet er gewoon naar uit. Er werd een punktie gedaan om te kijken wat voor soort tumor het is. Het bleek een goed te behandelen (70%) Buckets Lymfoom te zijn. We hebben nl. chemo gedoneerd gekregen voor deze vorm van tumor.

Van de week hadden we ook nog een babietje van 3 maanden. Hij had een hazelip, maar die was zo groot, tot aan het linker oog. Kindje had nog meer afwijkingen: 1 been waarvan de tenen met elkaar vergroeid waren en een aantal vingers waren ook met elkaar vergroeid. Heel apart om te zien. De moeder, een 16-jarig meisje was bij de geboorte zo geschrokken dat ze het afgestaan heeft. Nu is het in een weeshuis en is men bezig met een adoptieprocedure. Heel bijzonder dat er mensen zijn die juist een kindje willen met een afwijking. We weten niet zo goed of het een of ander syndroom heeft of dat de moeder geprobeerd heeft om abortus te doen (dat gaat hier ook niet altijd op een legale manier.....).

Verder hadden we nog een babietje van 5 dagen oud. Het had een meningocele spina bifida (aangeboren afwijking waardoor er een abnormale opening is in de wervelkolom waardoor de hersenvliezen naar buiten komen.) Er zat een kleine opening in de huid en men was bang dat de baby daardoor een ontsteking op zou lopen.

Goed, al weer een heel verhaal! Ik hoop dat de foto's een leuke bijdrage geven aan dit verhaal.

"Wie het goed heeft van de wereld en zijn broeder gebrek ziet lijden, maar zijn hart voor hem sluit, hoe kan de liefde van God in hem blijven" 1 Johannes 3:17. Dit gaat vanzelf!

Yo Village

Yo Village

Afgelopen zaterdag op schoolreisje geweest! Met 2 auto's zijn we naar een dorpje, village geweest waar de schoonouders van Anneke, een nederlandse vrouw, wonen. Vanaf het schip was het ongeveer 2 uur rijden. Het kost je eerst al bijna een uur om de stad uit te komen omdat het ontzettend druk is. Iedereen wil uit. Yo Village ligt in een andere provincie, Bomi. Vanaf de grote weg is het ongeveer 15 km het binnenland in, over een onverharde weg met kuilen. Het is nu geen regenseizoen, dus is het heel goed te doen. Onderweg kwamen we nog langs een rubberplantage, dus als echte toeristen uitgestapt en naar de uitleg geluisterd.
In Yo Village waren we erg welkom! Ja, het is natuurlijk leuk om bezoek uit andere landen te ontvangen. Ik had een grote zak met ballonnen meegenomen en dat doet het natuurlijk leuk! Binnen no-time heb je een hele schare kinderen, maar ook volwassenen om je heen. Voor sommigen is het eng en als hij knapt is het heel leuk om te zien wat er gebeurt met de mimiek van het kind: paar keer diep inademen en dan brullen! We werden wat rondgeleid, want je moet natuurlijk hun farm (moestuin) bewonderen en prijzen. Cassava (groeit als een soort langwerpige aardappel in de grond en wordt als dagelijks voedsel gebruikt), pepers, papaya, bananen, ananas, pinda's, palmnoten waarvan ze olie maken. Ws. kunnen ze daar best nog wat meer verbouwen.....Ja, wat doen de mensen de hele dag? De vrouwen zijn over het algemeen druk om voor het eten te zorgen: zorgen dat er wat op het land groeit en oogsten, hout/steenkool verzamelen om je fornuis aan de gang te krijgen, de was. En dan nog regelmatig naar de grote weg lopen om je oogst van het land te verkopen. De kinderen gaan niet allemaal naar school, ben er nog niet helemaal achter waarom niet: te ver weg of het uniform wat geld kost? Een jongen van 12 jaar liet mij vol trots zijn boek zien.

Even verder op zit een klein meisje op de grond, zand aan haar knuistjes en rond haar mond (hoezo wormen??), kip er omheen, wasbak.....

Natuurlijk werden we op het eten uitgenodigd. Afrikaans: foe foe (gemaakt van cassave en smaakt zurig, is dagelijks voedsel), rijst (als er bezoek is, is duur), gebakken banaan, soup (tomaten met vis en andere kruiden erin). Eerlijk gezegd vond ik het best lekker. De foefoe moet je gewoon mengen met de soup en dan is het goed te eten. Ik geniet ervan hoe de mensen zo lekker kunnen smikkelen en vooral kunnen kluiven aan botjes en visgraat (heb ik juist een hekel aan). Daarna een rondleiding door de bush. In de oorlog is hier veel gevochten en veel vernietigd. Dat zagen we onderweg ook: stenen gebouwen die nu nog laveloos staan te wachten op renovatie, dus totdat er geld is. Zolang wonen mensen gewoon in hun hutten, opgetrokken van klei/leem en met een dak van palmbladeren.

Tijdens onze tocht kwamen we nog een indrukwekkende jager tegen met flinke spierballen. Hij joeg alleen maar op dieren zei hij. Welke dieren er zitten? apen (niet gezien).
Voor de oorlog had dit dorp veel schapen. Anneke wil ze stimuleren om weer schapen te gaan houden en kippen, zodat ze de melk kunnen verkopen, kaas kunnen maken en van de kippen de eieren kunnen verkopen. Mensen moeten echt aangemoedigd worden en blijven om iets te ondernemen.

Na onze wandeltocht kregen we een workshop bezems maken: van de middelste nerf uit een palmblad. Je hebt dus veel palmbladeren nodig om een bezem te maken. Was leuk om te doen en de mensen vonden het erg leuk om voor te doen.

Al met al een leuke en geslaagd schoolreisje!

Ontvangen, geven en ontvangen

Vandaag een dag met huilende en krijsende kinderen! Een jochie van 4 jaar na het herstellen van een navel- en liesbreuk: hij was boos, had pijn etc. Klein snufje morfine gegeven en het was het liefste jochie van de wereld. Een ventje van 8 jaar die vorige week iets (steentje??) in zijn oog had gekregen: het hele oog bleek vol met bloedstolstels te zitten en was erg beschadigd. Het hoornvlies konden ze nog hechten, maar het is de vraag of hij nog kan zien door dit oog. Verder hebben we bijna elke dag een kind wat hier op de uitslaapkamer komt, slaapmiddel krijgt om een CT-scan te kunnen maken. Zo hadden we vandaag een kindje van 2 maanden oud met 2 zachte bulten op het kroeskopje. De artsen wilden weten wat dat voor bulten waren: meningocele (uitstulping van een van de hersenvliezen door een opening van de schedel). Er bleek wel een opening te zijn in de schedel, maar het zag er niet naar uit dat een hersenvlies erbij betrokken was. Even later wel brak de bult open: dikke pus kwam er rijkelijk uitvloeien! Hopelijk breekt het niet door naar de hersenen. Pus gekweekt en een antibioticakuur met paracetamol aan moeder meegegeven: "als de zon opgaat en als hij ondergaat moet je 3 ml, dit hele spuitje, in het mondje van je baby stoppen, laten sabbelen en klaar"! Baby was natuurlijk erg hongerig (moest nuchter blijven), dus huilen!!!! Vanmiddag een meisje van 2,5 jaar oud met een groot uitpuilend oog. Ze kwam gisteren met haar moeder en zus naar het schip vanuit het noorden van het land, een dag reizen. Verband om het hoofd en daaronder een bobbel als van een tennisbal; het oog zou er zo uitrollen, ziet er gewoon naar uit. En het kind had zo'n pijn, huilen, gaat door merg en been. Ik vroeg aan moeder hoe het allemaal gekomen was. Hele verhalen was ze aan het vertellen, met veel gebaren. Ik kon er niets van verstaan en maar doorratelen. Gelukkig zijn er vertalers die het mij wat duidelijker kunnen vertellen. Moeder vertelde dat in sept 2007 het kind klaagde over een zeer oog: vast iets ingekomen. Het oog ging dichtzitten en moeder is naar een kliniek gegaan waar ze oogdruppels kreeg. In dec. ging het oog weer open en werd groter, ging uitpuilen. Druppels erin en bladeren, maar het groeide steeds verder. Via via bij ons terechtgekomen waar ze een CT-scan kreeg. Het bleek een tumor te zijn van de oogkas. Er is een punktie gedaan om te kijken wat voor cellen erin zitten en om te beslissen welke behandeling er mogelijk is. Soms is een behandeling met chemotherapie mogelijk met goede resultaten. Hopelijk kan het verwijderd worden, al is het alleen maar voor het aanzien, want het ziet er gewoon naar uit. Als er niets aan te doen is, dan krijgen ze medicijnen mee naar huis (pijnstillers etc.) en krijgen ze bezoek van het pallitatieve team. Helaas woont dit kind wel erg ver weg. Eerst maar op de uitslag wachten.
Vorige week lag er een jongen van 14 jaar met hetzelfde probleem, alleen was het doorgegroeid naar de hersenen. Toen hij binnenkwam was hij al minder aanspreekbaar, later raakte hij bewusteloos en kreeg hij ademhalingsproblemen en heeft hij op de intensive care gelegen waar hij het weekend is overleden. Dit is dus alleen maar wat we zien; het is nog maar een topje van de ijsberg. Wat ben ik dan dankbaar dat ik zoveel ontvangen heb: geboren en opgegroeid in een land waar de gezondheidszorg voor iedereen toegankelijk is, lieve familie en vrienden, werk, huis, eten etc. En wat ben ik blij dat ik nu een poosje hier kan zijn om een klein druppeltje op de gloeiende plaat te leggen. Er is zo ontzettend veel te doen. Maar God vraagt niet dat we alles moeten doen/op moeten lossen, maar wel dat wat we kunnen, we het moeten doen en dat is geweldig!

Zo ben ik afgelopen dinsdag ook nog bloeddonor geweest! Dit gaat hier heel eenvoudig: er wordt een halve liter bloed afgetapt, meestal gebeurt dat op de verkoeverkamer en dan gaat het rechtstreeks naar de patient (er is wel eerst een kruisproef gedaan hoor!) die soms tegenover je ligt op de verkoeverkamer.....

Zaterdagmorgen heb ik nog een uitstapje naar de markt gedaan en 's middags zijn we wat wezen drinken in Mamba Point, een prachtig restaurant met uitzicht over de zee! Heerlijk was dat, lekker gezellig met een nederlands clubje.

Zondagmorgen 7.00 uur naar een doopdienst geweest op Elwa Beach. De liberiaanse man van een nederlandse vrouw Anneke die hier woont, werd gedoopt. Was goed om daar bij te zijn en mooi om te zien: gewoon kopje onder, net zoals in de Bijbel staat. Daarna met Anneke meegegaan naar haar huis waar ze een grote ontbijttafel voor ons had klaargemaakt. Zij woont hier al jaren en ervaart vooral de laatste tijd dat de corruptie enorm toeneemt en ook de criminaliteit.
Ze heeft ons uitgenodigd om zaterdag naar haar schoonfamilie te gaan ergens in een dorpje. Ik heb er zin in. Dagtocht door het land en in contact met de lokale bevolking is altijd leuk, geniet ik van!